De Braziliaanse zangeres Iria Braga is uiteraard geïnspireerd door bekende traditionele Braziliaanse muziekstijlen zoals bossa nova, sambaen baião. Nu ze inmiddels vier maanden in Lissabon woont, wordt ze ook geïnspireerd door fado.
‘Ik zing traditionele Braziliaanse muziek zoals bossa nova en samba, en ook andere muziekstijlen. Maar ik ben het meest gepassioneerd door de bossa nova’, vertelt ze me. ‘Tom Jobim is heel belangrijk voor mij vanwege zijn informatieve muzikale geschiedenis. Ik ben ook beïnvloed door regionale folkloristische muziek. En door muziek uit het noorden van Brazilië.’
Maestro Hermeto Pascoal
De invloed van Luiz Gonzaga die werkt in de baião stijl is belangrijk voor haar. ‘Dat ritme komt nu ook voor in het zuiden van Brazilië, waar ik vandaan kom. De stad waar ik geboren en getogen ben, is Curitiba in de staat Parana. Hij ligt dichtbij Argentinië en Uruguay. Brazilië kent veel verschillende ritmes, maar ik houd ook van andere ritmes zoals maracatu, samba en afoce. Ik ben zangeres, maar ben ook dol op instrumentale Braziliaanse muziek, zoals die van Hermeto Pascoal. Hij laat zich bij zijn composities heel sterk inspireren door de vele Braziliaanse ritmes. Hij is een grote maestro.’
Iria noemt ook diverse andere grote Braziliaanse artiesten die voor haar belangrijk zijn. ‘Ik ben gek op de muziek van Egberto Gismonti en Elis Regina. En die van Flora Purim, Airto Moreira, Djavan en Maria Bethania. Net als mijn grootmoeder overigens.’
Intense gevoelens
Iria Braga componeert soms zelf. ‘Maar ik ben meer een zangeres dan een componiste. Ik interpreteer muziek. Bovendien ben ik ook actrice. De meeste teksten zijn overigens wel van mijn hand. Ik ben een erg intense vrouw. Ik zing graag over intense gevoelens, over liefde en ook over de natuur. Mijn muziek is beïnvloed door elementen uit de natuur, zoals de wind en het vuur. In Brazilië hebben we een zeer speciale natuur die heel divers en rijk is. Denk maar aan de Amazone. Als ik zing, voel ik me daar intens mee verbonden. Toen ik deze maand in Lissabon optrad, zei een jongen tegen me: “Als je zingt, hoor ik daar het Braziliaanse landschap in doorklinken”.’
Inspiratie tijdens het reizen
Iria Braga is reislustig en heeft ook een tijd in de VS gewoond. Daarover zegt ze: ‘Ik reis graag om zo verschillende culturen te leren kennen. Elke reiservaring zorgt voor muzikale ervaring.’ In Portugal leerde ze natuurlijk fado kennen. ‘Fado is ongelofelijk. Die stijl beïnvloedt mij omdat het zulke intense muziek is. Maar ik hou ook erg van jazz. De Portugese jazz-zangeres Maria João Monteiro Grancha heeft een grote invloed op me gehad.’
Complimenten van Paquito d’Rivera
Het tot dusver enige album van Iria Braga, met haar naam als titel, kwam uit in 2013. Een van de nummers is gecomponeerd door pianiste Elizabeth Fadel, die ook uit Curitiba komt maar tegenwoordig in Den Haag woont. Paquito d’Rivera liet zich zeer lovend uit over het album. Braga: ‘Hij liet me weten me dat hij mijn cd indrukwekkend vindt. Via allerlei mensen kwam ik in contact met hem. Ook veel mensen hebben hun waardering voor de plaat laten blijken. Volgend jaar komt er een nieuw album uit. Dat ga ik in Lissabon opnemen.’ Braga heeft met veel muzikanten samengewerkt, onder wie pianist Davi Sartori, gitarist Joel Müller en drummer Luis Rolim. En met het Braziliaanse orkest Ensax. Ze heeft veelvuldig opgetreden in Brazilië en nu ook in Portugal. In Nederland zal waarschijnlijk ook optreden, met haar trio. Iria zingt vaak liederen van anderen, zoals Ton Jobim en Elizabeth Fadel. In Lissabon is ze bezig met een project dat Iria Braga Baile heet, waarbij gedanst kan worden op muziek van Braziliaanse componisten. Nieuw werk
Met Elizabeth Fadel werkt Iria aan nieuwe composities die ze op 10 november in Theater de Regentes in Den Haag zal laten horen. ‘Ik heb er veel vertrouwen in. We hebben vroeger al vaak samengewerkt in Brazilië. Volgens jaar ga ik ook weer in Brazilië optreden, onder andere in Curitiba en São Paulo. Ik werk daar met verschillende producers. De Braziliaanse muziek is ongelofelijk, maar ik houd ook van wereldmuziek, van Afrikaanse en Latijns-Amerikaanse muziek en van worldjazz. Ik houd ook veel van improviseren en wil niet beperkt worden als zangeres. Door Rik van Boeckel (foto’s Rodrigo Félix Lea)
