Rond 1900, in het dorp Laboewangi in Oost-Java, leven Nederlanders en Javanen naast elkaar, maar de verhoudingen staan onder druk. De Nederlandse resident, zijn familie en personeel botsen met de Javaanse regent, diens familie en vrienden. Als een van de regenten, die verslaafd is aan drank en gokken, zich misdraagt en wordt ontslagen, nemen de spanningen toe.
Achter de schijnbare rust en onderdanigheid groeit een gevoel van onrecht. Duistere gebeurtenissen doen zich voor, waarbij geheimzinnige krachten worden opgeroepen – geesten die de Nederlandse gemeenschap diep verontrusten.
Ensemble Multifoon speelt hun nieuwe theatrale concert De Stille Kracht 3.0. Een gelaagde gamelanopera met composities van Sinta Wullur en Maarten Bauer, uitgevoerd op hedendaagse gamelan-instrumenten – de Global Gongs – o.l.v. Paul Schauenburg en met solozang van sopraan Madeline Saputra. In deze multidisciplinaire voorstelling wordt het beroemde verhaal van Louis Couperus in een hedendaags perspectief geplaatst. Theatermaker Demi Kleinmeulman vertolkt de stem van de derde generatie Indo en met nieuwe teksten in het Indonesisch wordt het perspectief van de Javaan verteld. Projecties van schimmenspel met kartonnen wayangpoppen brengen het verhaal in beeld. De voorstelling is onderdeel van de herdenking van de 80-jarige relatie tussen Nederland en Indonesië.
“Zelfs meer dan honderd jaar na het schrijven van Couperus’ De Stille Kracht blijft het verhaal relevant,” zegt Sinta Wullur. “Het laat zien hoe macht mensen kan corrumperen en hoe ongelijkheid in stand wordt gehouden.”
Moderne interpretatie
In het boek van Couperus worden de Javanen vaak als afstandelijk en mysterieus beschreven. In De Stille Kracht 3.0 krijgen zij juist een eigen stem met nieuw geschreven teksten van Christina Dewi Elbers en is er aandacht voor de onderdrukte woede die borrelt bij de Javaanse personages uit het boek.
In een raamvertelling door Demi Kleinmeulman, een jonge theatermaker met Indische achtergrond, hoor je reflecties van de ‘derde generatie Indo’. Zo wordt voelbaar hoe deze geschiedenis nog steeds doorwerkt bij de jongere generatie.
De personages worden tot leven gebracht in filmprojecties van schaduwtheater, met kartonnen wayangpoppen ontworpen door Rop Severien en geregisseerd door Michael Helmerhorst.
Meditatieve klanken van de Global Gongs en solozang van Madeline Saputra
Ook in de muziek worden verleden en heden verbonden. Ensemble Multifoon bespeelt de Global Gongs, de enige twaalftoons-gamelan in Nederland. Deze door Sinta Wullur in de jaren 90 ontwikkelde gamelan is gebouwd in westerse, chromatische stemming, zoals een piano, terwijl de melodieën modaal zijn en de speelwijze dicht bij de Javaanse traditie blijft. Zo ontstaat een unieke muzikale taal waarin Oost en West samensmelten. De resonantie van met name de gongs heeft een meditatieve, bijna helende werking, die ruimte schept voor rust en reflectie. Daartegenover staan de ritmes op de bronzen slaginstrumenten, die juist opzwepend zijn en een verbinding leggen met aardse oerkrachten.
“Met deze multidisciplinaire voorstelling willen wij een unieke ervaring creëren voor het publiek. Je wordt ondergedompeld in muziek, zang en verhalen die de emoties en spanningen van toen voelbaar maken”
